Ból pleców u dziecka – jak sobie z nim poradzić?

Ból pleców u dzieci pojawia się dużo rzadziej niż u dorosłych.  Jednak jest sytuacja, która nie powinna być bagatelizowana. W przypadku pojawienia się bólu pleców u dziecka należy skonsultować się ze specjalistą, aby poznać i wyeliminować jego przyczynę. Przeczytaj resztę artykułu, aby dowiedzieć się jak pozbyć się bólu pleców u dzieci i nastolatków w zależności od ich przyczyny.  

Jak poradzić sobie z bólem pleców u dziecka?

Ból pleców u dzieci lub nastolatków warto zdiagnozować w pierwszej kolejności u fizjoterapeuty, który ma doświadczenie w pracy z dziećmi. Bóle kręgosłupa u młodzieży mają często inną przyczynę niż u dorosłych, a co za tym idzie powinny być leczone przez rehabilitanta pracującymi z dziećmi i młodzieżą. 

Fizjoterapeuta po przeprowadzeniu wywiadu, oceny postawy oraz badaniu ruchowego dziecka postawi diagnoze, które będzie wskazywał na przyczynę bólu pleców u dziecka. 

Większość bólów kręgosłupa u dzieci i nastolatków, które są potocznie są nazywanymi bólami wzrostowymi pleców zmniejsza się dzięki wprowadzeniu odpowiedniego masażu oraz ćwiczeń.

Przyczyny bólu pleców u dzieci

1. Przeciążenia

Jedną z przyczyn powstawania bólu kręgosłupa u dzieci i młodzieży jest ich przeciążenie. Może być ono spowodowane dużą aktywnością fizyczną w tym sportową. Szczególnie narażone na taki ból pleców są dzieci trenujące dyscypliny związane z biegiem np. piłka nożna, koszykówka lub związane z mocnymi wygięciami kręgosłupa podczas ćwiczeń tj. taniec i gimnastyka. 

Szczególnym rodzajem przeciążenia, które w ostatnich latach zaczęło być coraz bardziej widoczne jest przeciążenie spowodowane zbyt ciężkim plecakiem u dziecka.

Rozwiązanie: 

W takim przypadku mięśnie wokół pleców stają się sztywne i spięte. Pomocny w takim przypadku jest masaż, który wpływa na zwiększenie elastyczności oraz zmniejszenia sztywności mięśni kręgosłupa. Mniej napięte mięśnie będę mniej boleć. 

2. Nadwaga i  brak ruchu

Inną przyczyną wywołującą ból pleców u dzieci i młodzieży jest nadwaga oraz zmniejszona aktywność fizyczna. Według badań przeprowadzonych przez AWF w Wrocławiu z na przestrzeni lat dzieci są coraz mniej aktywne. Z drugiej strony zwiększa się czas spędzany przez nie przed monitorami i ekranami. 

Funkcjonowanie wynikające z danych wraz z spożywaniem przetworzonej żywności często powodują nadwagę. Połączenie nadwagi z brakiem ruchu stanowi przyczynę bólu pleców u dzieci i młodzieży oraz stanowi zagrożenie pojawienia się bólów w wieku dorosłym. 

Rozwiązanie: 

W tym przypadku zmniejszenie bólu pleców u dziecka powinno nastąpić wraz ze zwiększeniem aktywności fizycznej i wprowadzeniu odpowiednich ćwiczeń.  

3. Wady postawy. 

Wady postawy u dzieci i młodzieży mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym do bólu pleców. Zaburzenia postawy często wynikają z niewłaściwego ułożenia ciała podczas codziennych aktywności, takich jak siedzenie przy biurku, noszenie ciężkich plecaków lub zbyt dużo czasu spędzanego przed ekranem. 

Niewłaściwa postawa może wywierać nacisk na kręgosłup dziecka, co w rezultacie może prowadzić do dyskomfortu i bólu pleców. Ważne jest, aby nauczyć dzieci prawidłowych nawyków postawy już od najmłodszych lat, aby zapobiec poważniejszym problemom zdrowotnym w przyszłości. 

Wadami postawy, które najczęściej powodują bóle pleców u dzieci i młodzieży są plecy okrągłe, powiększona lordoza lub skolioza. 

Rozwiązanie: 

Regularna aktywność fizyczna, odpowiednia ergonomia przy biurku oraz kontrola wagi plecaka to kluczowe czynniki, które mogą pomóc w utrzymaniu prawidłowej postawy i zdrowia kręgosłupa u dzieci. W przypadku zdiagnozowania u dziecka już istniejącej wady postawy należy wprowadzić leczenia fizjoterapeutyczne. 

4. Zbyt duża ruchomość kręgosłupa. 

W naszym Studiu fizjoterapii w Wysogotowie często pojawią pacjenci, u których występuje ból pleców, który jest spowodowany nadmierną ruchomością kręgosłupa lędźwiowego. Zazwyczaj są to dziewczyny w wieku 14-20 lat, które bez problemów dotykają palcami podłogi podczas pochylenia do przodu. 

Często trenują dyscyplinę, która wymaga od nich dobrego rozciągnięcia np. taniec, gimnastyka artystyczna. Nie mają problemu z rozciągnięciem, ale brakuje im odpowiedniej siły i napięcia mięśni do stabilizacji pleców. 

Rozwiązanie: 

Ból w ich plecach możemy zmniejszyć poprzez wprowadzenie odpowiednich ćwiczeń siłowych i stabilizacyjnych. Ćwiczenie te pozwolą im wzmocić plecy tak, aby mogły ćwiczyć bez bólu. 

5. Inne przyczyny – kręgozmyk, kręgoszczelina lub dyskopatia. 

Ból pleców u dzieci może mieć różnorodne przyczyny, nie tylko związane z wadami postawy czy przeciążeniem. Często może być spowodowany poważniejszymi schorzeniami, takimi jak kręgozmyk, kręgoszczelina lub dyskopatia. 

Kręgozmyk oznacza nieprawidłowe przesunięcie się kręgów względem siebie. Ten wyżej położony ześlizguje się do przodu lub do tyłu względem kręgu położonego niżej. Kregoszczelina, z kolei małe złamanie kości w obrębie kręgu w plecach. Natomiast dyskopatia to uszkodzenie krążka międzykręgowego, który znajduje się pomiędzy jednym, a drugim kręgiem.

Każdy z wymienionych wyżej schorzeń kręgosłupa daje specyficzne dla siebie objawy w życiu codziennym, w trakcie badania ruchowego wykonywanego. W związku z czym, jeśli na pierwszej wizycie fizjoterapeuta podczas wywiadu lub badania ruchowego zauważy, że jest możliwość ich występowania u Twojego dziecka to skieruje Cię na dalszą diagnostykę badaniem obrazowym np. zdjęciem RTG lub rezonansem magnetyczny. 

Rozwiązanie: 

Badanie obrazowe RTG lub rezonans magnetyczny.

Jakie badanie na ból pleców u dziecka lub nastolatka?

Badaniami, które najczęściej są wykonywane w przypadku bólu pleców u dzieci i nastolatków są zdjęcia RTG lub rezonans magnetyczny. Zdjęcie RTG pozwala ocenić plecy pod kątem na przykład wady postawy u dziecka. Natomiast badanie rezonansem magnetycznych jest pomocne w bardziej skomplikowanych przypadkach lub, gdy podejrzewamy dyskopatię. 

Kiedy iść do lekarza z bólem pleców u dziecka? 

Większość bólów pleców u dzieci i młodzieży, które potocznie są nazywane bólami wzrostowymi pleców ma podłoże mechaniczne. Masaż oraz wprowadzenie odpowiednich ćwiczeń fizjoterapeutycznych daje dobre efekty leczenia.

Jeśli Twoje dziecko zgłasza objawy wymienione poniżej warto skonsultować je z lekarzem pediatrą lub ortopedą. 

• bóle nocne
• ból, który nie zmniejsza się  mimo zmian pozycji ciała lub podaniu leków przeciwbólowych
•  nudności
• gorączka
• szybko postępująca skolioza (boczne skrzywienie kręgosłupa)

Jaki ból pleców u dziecka powinien niepokoić?

Ból pleców u dziecka może mieć różne przyczyny i nie zawsze jest oznaką poważnego problemu zdrowotnego. Każdy ból pleców dziecka lub nastolatka obecny przez dłuższy czas powinien niepokoić jego opiekuna. Ból utrzymujący się kilka dni powinien być zdiagnozowany przez fizjoterapeutę, który wdroży leczenie.

Drodzy rodzice jak widzicie temat bólu pleców u dzieci czy  nastolatków jest złożony i zazwyczaj wymaga konsultacji z fizjoterapeutą. Jeśli ból kręgosłupa pojawił się u Twojego dziecka zapraszamy Cię do naszego Studia Fizjoterapii w Wysogotowie obok Skórzewa i Przeźmierowa. Nie czekaj i pomóż swojemu dziecku już dziś. 

Bibliografia: 

1. John P. Dormans „Ortopedia pediatryczna” Elsevier 2009

2. Kelly Starrett „Skazany na biurko” Galaktyka 2016

3. I. Gelleta – Mac, M. Borkowska „Wady postawy i stóp u dzieci” PZWL 2009

4. RAPORT O STANIE AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ DZIECI I MŁODZIEŻY W POLSCE w ramach projektu Global Matrix 4.0. 

5. Peter Brukner, Karim Khan – Kliniczna medycyna sportowa. DB Publishing 2011.