Kręgozmyk – przyczyny, objawy, rehabilitacja

Kręgozmyk, czyli przemieszczenie kręgu w stosunku do kręgu sąsiedniego w kręgosłupie, to schorzenie, które dotyka nawet 7% dorosłych osób. Charakteryzuje się bólami pleców, ograniczoną ruchomością oraz uczuciem niestabilności kręgosłupa.  W dalszej części artykułu dowiesz się m.in. jak wyleczyć kręgozmyk.

Co to kręgozmyk?

Kręgozmyk jest schorzeniem kręgosłupa, które ma znaczący wpływ na funkcjonowanie ciała. Jest to stan, w którym jeden z kręgów przesuwa się do przodu lub do tyłu względem kręgu poniżej. Schorzenie to może prowadzić do bólu pleców oraz problemów z nerwami, objawiających się bólem, osłabieniem lub drętwieniem nóg. Kręgozmyk zazwyczaj pojawia się w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, ale zdarza się z też w odcinku szyjnym.  Krąg przesunięty do przodu oznacza kręgozmyk przedni, a przesunięty do tyłu kręgozmyk tylny.

Jak wyleczyć kręgozmyk?

Leczenie kręgozmyku zależy od stopnia zaawansowania schorzenia oraz objawów, jakie powoduje. W większości przypadków leczenie jest zachowawcze, czyli bez operacji i polega na odpowiedniej rehabilitacji.

Bezoperacyjne wyleczenie kręgozmyku obejmuje różnorodne metody terapeutyczne, mające na celu złagodzenie bólu i poprawę funkcji kręgosłupa. Jednym z kluczowych elementów tej rehabilitacji jest masaż, który pomaga rozluźnić napięte mięśnie, poprawia krążenie krwi i zmniejsza dolegliwości bólowe w dotkniętym odcinku kręgosłupa.

Kolejnym istotnym elementem terapii jest terapia manualna. Fizjoterapeuta wykonuje techniki manualne, które mają na celu poprawę ruchomości stawów kręgosłupa, korekcję nieprawidłowych ustawień kręgów oraz redukcję nacisku na nerwy. Terapia manualna w kręgozmyku pomaga również w przywróceniu prawidłowej biomechaniki kręgosłupa, co jest kluczowe dla długotrwałego sukcesu leczenia.

Jeśli masz zdiagnozowaną kręgozmyk zapisz się do nas na wizytę – https://booksy.com/pl-pl/236056_probalans-studio-fizjoterapii-funkcjonalnej_fizjoterapia_17010_przezmierowo

Ważnym aspektem rehabilitacji kręgozmyku są także ćwiczenia wzmacniające i stabilizujące kręgosłup. Ćwiczenia na kręgozmyk są dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i mają na celu wzmocnienie mięśni przykręgosłupowych i brzucha, poprawę stabilizacji oraz korekcję postawy. Regularne wykonywanie tych ćwiczeń jest kluczowe dla utrzymania zdrowego kręgosłupa i zapobiegania nawrotom bólu.

W ten sposób pomagamy naszym pacjentom w Probalans Studio Fizjoterapii Funkcjonalnej w Wysogotowie blisko Skórzewa i Przeźmierowa.

Kto leczy kręgozmyk?

Kręgozmyk to poważna dolegliwość, która wymaga kompleksowego podejścia medycznego. Leczenie tej choroby najczęściej wymaga współpracy fizjoterapeuty z ortopedą. Lekarza ortopeda diagnozuję problem i określa stopień zaawansowania schorzenia. Następnie, fizjoterapeuta przeprowadza odpowiednią rehabilitację, mając na celu złagodzenie bólu, poprawę mobilności i wzmocnienie mięśni.

W praktyce często zdarza się, że pacjent najpierw trafia do fizjoterapeuty. W takim przypadku, jeśli fizjoterapeuta zauważy niepokojące objawy wskazujące na kręgozmyk lub inne poważne problemy zdrowotne, skieruje pacjenta na rozszerzoną diagnostykę do lekarza.

Jakie są objawy kręgozmyku?

Objawy kręgozmyku mogą się różnić w zależności od stopnia przesunięcia kręgu i mogą obejmować:

1. Ból pleców:
   ○ Najczęściej występujący objaw, zazwyczaj w dolnej części pleców (okolice lędźwiowe).
   ○ Ból może nasilać się podczas aktywności fizycznej, szczególnie przy zginaniu, podnoszeniu ciężarów lub długotrwałym staniu.
2. Ból promieniujący:
   ○ Ból może promieniować do pośladków, ud, a nawet nóg (rwa kulszowa).
   ○ Może wystąpić drętwienie, mrowienie lub osłabienie w nogach.
3. Ograniczona ruchomość kręgosłupa:
   ○ Zmniejszona elastyczność kręgosłupa.
   ○ Trudności z wykonywaniem pewnych ruchów, szczególnie zginania i prostowania pleców.
4. Problemy neurologiczne:
   ○ W cięższych przypadkach może dojść do ucisku na nerwy, co może prowadzić do osłabienia mięśni nóg.
   ○ Zaburzenia czucia w nogach, takie jak drętwienie lub mrowienie.
5. Problemy z równowagą i chodem:
   ○ Trudności w chodzeniu, chód może stać się niestabilny.
   ○ Osoba może odczuwać potrzebę częstszego odpoczynku podczas chodzenia.
6. Problemy z kontrolą pęcherza:
   ○ W bardzo zaawansowanych przypadkach może dojść do problemów z kontrolą pęcherza moczowego.
7. Napięcie mięśni:
   ○ Zwiększone napięcie mięśniowe w okolicy lędźwiowej.
   ○ Skurcze mięśniowe mogą wystąpić jako reakcja na ból i destabilizację kręgosłupa.

Jakie badanie wykonać na diagnozę kręgozmyku?

Aby zdiagnozować kręgozmyk, lekarz może zalecić kilka różnych badań obrazowych i diagnostycznych. Oto najczęściej stosowane badania:

1. Rentgen (RTG): Podstawowe badanie obrazowe, które pozwala zobaczyć przemieszczenie kręgów. Rentgen kręgosłupa w projekcjach bocznych i skośnych jest często pierwszym krokiem w diagnostyce kręgozmyku.
2. Tomografia komputerowa (CT): Dostarcza bardziej szczegółowych obrazów kręgosłupa niż rentgen. CT może pomóc w dokładniejszym określeniu stopnia przemieszczenia kręgów oraz ocenie uszkodzeń strukturalnych kręgosłupa.
3. Rezonans magnetyczny (MRI): Pozwala na ocenę tkanek miękkich, takich jak mięśnie, więzadła i nerwy. MRI jest przydatne do wykrywania ucisku na nerwy oraz ocenę stanu dysków międzykręgowych.

Diagnostyka wystających kręgów w kręgosłupie zazwyczaj rozpoczyna się od mniej inwazyjnych badań, takich jak rentgen, a następnie, w zależności od wyników i objawów, mogą być zalecane bardziej zaawansowane badania obrazowe. Wybór odpowiedniego badania do oceny kręgozmyku zależy od indywidualnej sytuacji pacjenta oraz od zaleceń lekarza.

Od czego powstaje kręgozmyk?

Kręgozmyk, czyli spondylolisteza, może mieć różne przyczyny, które można podzielić na kilka głównych kategorii:

1. Wady wrodzone: Niektóre dzieci rodzą się z wadami rozwojowymi kręgosłupa, które predysponują do przemieszczenia kręgów. Przykładem może być wrodzona dysplazja kręgów.
2. Urazy: Urazy kręgosłupa, takie jak złamania lub nadmierne przeciążenie, mogą prowadzić do kręgozmyku. Dotyczy to szczególnie sportowców, którzy wykonują intensywne i powtarzalne ruchy, jak gimnastycy czy ciężarowcy.
3. Zmiany zwyrodnieniowe: Z wiekiem kręgosłup podlega degeneracji, a zmiany zwyrodnieniowe krążków międzykręgowych i stawów międzykręgowych mogą prowadzić do destabilizacji kręgów i kręgozmyku. Ta przyczyna jest częstsza u osób starszych.
4. Procesy chorobowe: Choroby takie jak osteoporoza mogą osłabić kości, czyniąc je bardziej podatnymi na przemieszczenie. Inne schorzenia, jak choroby nowotworowe lub zapalne, mogą również wpływać na stabilność kręgosłupa.
5. Przeciążenia mechaniczne: Powtarzalne, intensywne obciążenia kręgosłupa mogą prowadzić do mikro-złamań w kręgach, szczególnie w części międzywyrostkowej, co z czasem może prowadzić do kręgozmyku.
6. Dziedziczność: Skłonność do kręgozmyku może być również dziedziczna. Osoby z rodzinną historią kręgozmyku mogą być bardziej narażone na rozwój tego schorzenia.

Każda z tych przyczyn może prowadzić do osłabienia struktury kręgosłupa i przemieszczenia kręgów, co skutkuje kręgozmykiem. W zależności od przyczyny, leczenie może obejmować różne podejścia, takie jak fizjoterapia, leczenie farmakologiczne lub interwencje chirurgiczne.

Kręgozmyk u sportowców

Na kręgozmyk są szczególnie narażeni młodzi sportowcy, zwłaszcza ci uprawiający dyscypliny takie jak gimnastyka, piłka nożna, hokej, zapasy czy tenis ziemny. Intensywne i powtarzalne ruchy, które wykonują podczas treningów i zawodów, mogą prowadzić do przeciążenia kręgosłupa oraz mikro-złamań, co zwiększa ryzyko przemieszczenia kręgów. Właściwe techniki treningowe i odpowiednia opieka medyczna są kluczowe, aby zminimalizować ryzyko tego schorzenia u młodych sportowców.

W naszym studio w Wysogotowie blisko Skórzewa i Przeźmierowa pomagamy sportowcom z kręgozmykiem.

Kręgozmyk u dziecka

Kręgozmyk występuje stosunkowo rzadko u dzieci, jednak może być spowodowane wrodzonymi wadami kręgosłupa, urazami, lub nadmiernym obciążeniem kręgosłupa, szczególnie u młodych sportowców. Objawy mogą obejmować ból w dolnej części pleców, sztywność, trudności w chodzeniu oraz ból promieniujący do nóg. Leczenie kręgozmyku u dzieci zazwyczaj obejmuje fizjoterapię, ćwiczenia wzmacniające, a w cięższych przypadkach może być konieczna interwencja chirurgiczna. Wczesna diagnoza i odpowiednie zarządzanie schorzeniem są kluczowe dla zapobiegania dalszym komplikacjom i utrzymania zdrowia kręgosłupa.

Jak spać przy kręgozmyku?

Spanie na boku w pozycji embrionalnej będzie nasilało dolegliwości bólowe przy kręgozmyku przednim i tylnym.  Niezwykle istotne jest unikanie pozycji zgięciowych. Przyciąganie głowy do klatki piersiowej może zwiększać napięcie mięśni kręgosłupa i powodować ból. Dlatego ważne jest, aby zachować neutralną pozycję, w której wszystkie krzywizny kręgosłupa są w jak najbardziej naturalnym ułożeniu.

Kręgozmyk, a dźwiganie

Dźwiganie ciężkich przedmiotów może znacznie nasilić objawy kręgozmyku, powodując ból i dyskomfort. Osoby cierpiące na kręgozmyk powinny unikać podnoszenia ciężarów, aby zapobiec dalszemu przesunięciu kręgów i pogorszeniu stanu. Zaleca się, aby pacjenci z kręgozmykiem stosowali techniki podnoszenia z użyciem nóg, a nie pleców, co zmniejsza obciążenie kręgosłupa. Rehabilitacja i ćwiczenia wzmacniające mięśnie stabilizujące kręgosłup mogą pomóc w zarządzaniu objawami i poprawie jakości życia osób z tym schorzeniem.

Najczęściej zadawane pytania – FAQ:

Jakie są objawy kręgozmyku?

Kręgozmyk może powodować różnorodne objawy. Do najczęstszych należą bóle pleców, które mogą promieniować do pośladków i nóg. Pacjenci często zgłaszają uczucie sztywności i ograniczenie ruchomości kręgosłupa. W zaawansowanych przypadkach mogą wystąpić objawy neurologiczne, takie jak drętwienie, mrowienie oraz osłabienie mięśni w dolnych partiach ciała.

Czego nie wolno robić przy kręgozmyku?

Przy kręgozmyku należy unikać intensywnego wysiłku fizycznego, zwłaszcza podnoszenia ciężkich przedmiotów, które mogą pogłębić przemieszczenie kręgów. Nie zaleca się wykonywania ćwiczeń wymagających nagłych ruchów skrętnych tułowia, jak również skoków i biegów po twardej nawierzchni. Długotrwałe siedzenie, zwłaszcza w niewłaściwej pozycji, może pogłębiać dolegliwości bólowe, dlatego należy tego unikać. Ważne jest także, aby nie ignorować bólu i objawów neurologicznych, gdyż mogą one wskazywać na poważniejsze uszkodzenia nerwów. W przypadku pojawienia się objawów kręgozmyku przedniego lub tylnego konieczna jest konsultacja z lekarzem i przestrzeganie zaleceń specjalisty dotyczących aktywności i leczenia.

Czy można wyleczyć kręgozmyk?

Tak, kręgozmyk można wyleczyć. Większość kręgozmyków leczy się poprzez odpowiednią rehabilitację. Powinna ona zawierać masaż, terapię manualną oraz ćwiczenia/

Czy kręgozmyk można cofnąć?

Kręgozmyk w wielu przypadkach można złagodzić, ale całkowite cofnięcie przemieszczenia kręgów jest trudne. Leczenie zachowawcze, takie jak fizjoterapia, ćwiczenia wzmacniające mięśnie pleców i brzucha oraz unikanie obciążających czynności, może znacząco poprawić stabilność kręgosłupa i zmniejszyć dolegliwości bólowe. Ważne jest wczesne rozpoznanie i odpowiednie postępowanie, aby zapobiec pogłębianiu się kręgozmyku i powikłaniom neurologicznym.

Co pomaga na kręgozmyk?

Na kręgozmyk pomaga fizjoterapia. Powinna ona obejmować masaż, terapię manualną oraz ćwiczenia.

Czym grozi kręgozmyk?

Kręgozmyk może prowadzić do poważnych konsekwencji, jeśli nie jest odpowiednio leczony. Może powodować przewlekłe bóle krzyża i ograniczenie ruchomości, co znacząco obniża jakość życia. Przemieszczenie kręgów może również uciskać nerwy, prowadząc do objawów neurologicznych takich jak drętwienie, mrowienie i osłabienie mięśni w dolnych partiach ciała. W skrajnych przypadkach może dojść do uszkodzenia rdzenia kręgowego, co grozi trwałym kalectwem. Nieleczony kręgozmyk może także prowadzić do degeneracji innych struktur kręgosłupa, takich jak dyski międzykręgowe i stawy międzykręgowe, co dodatkowo pogarsza stan pacjenta.

Jak siedzieć przy kręgozmyku?

Siedzenie przy kręgozmyku wymaga odpowiedniej ergonomii i dbałości o postawę, aby zminimalizować ból i napięcie w kręgosłupie. Wybierz krzesło z dobrą podporą lędźwiową, które pomoże utrzymać naturalną krzywiznę kręgosłupa.

Krzesło powinno być regulowane pod względem wysokości, głębokości siedziska oraz nachylenia oparcia. Wstawaj co 30-60 minut i wykonuj lekkie ćwiczenia rozciągające lub spaceruj, aby zmniejszyć napięcie w kręgosłupie.

Czy trzeba operować kręgozmyk?

To, czy kręgozmyk należy operować, zależy od objawów pacjenta oraz od skuteczności leczenia zachowawczego, w tym fizjoterapii. W przypadku, gdy objawy są znaczne, takie jak silny ból, drętwienie lub osłabienie, a kilkumiesięczna rehabilitacja nie przynosi poprawy, zabieg chirurgiczny może być wskazany.

Fizjoterapia przy kręgozmyku przednim lub tylnym  obejmuje ćwiczenia wzmacniające mięśnie pleców i brzucha, które mogą pomóc w stabilizacji kręgosłupa i redukcji objawów. Jeśli jednak leczenie zachowawcze nie jest skuteczne, a pacjent nadal odczuwa znaczne dolegliwości, operacja może być konieczna, aby poprawić jakość życia i zapobiec dalszym komplikacjom.

Decyzja o operacji kręgozmyku powinna być podjęta po dokładnej ocenie przez specjalistę, który uwzględni zarówno jego stopień, jak i odpowiedź na dotychczasowe leczenie. Specjalista może również zlecić dodatkowe badania obrazowe, aby dokładnie ocenić stan kręgosłupa przed podjęciem decyzji o operacji.

Kto operuje kręgozmyk?

Operacją kręgozmyku zajmuje się zazwyczaj neurochirurg lub ortopeda specjalizujący się w chirurgii kręgosłupa.

Czy z Kręgozmykiem można jeździć na rowerze?

W zależności od stopnia przesunięcia kręgów, jazda na rowerze przy kręgozmyku może być bardziej lub mniej zalecana. Lekkie przypadki mogą pozwolić na większą swobodę ruchu, podczas gdy cięższe mogą wymagać większych ograniczeń.

Utrzymywanie prawidłowej postawy podczas jazdy na rowerze jest kluczowe. Ważne jest, aby unikać pochylania się do przodu i dbać o wsparcie dolnej części pleców.

Jaka rehabilitacja przy kręgozmyku?

Rehabilitacja kręgozmyku obejmuje różne metody terapeutyczne, mające na celu złagodzenie bólu i poprawę funkcji kręgosłupa. Kluczowym elementem tej rehabilitacji jest masaż, który pomaga rozluźnić napięte mięśnie, poprawia krążenie krwi i zmniejsza dolegliwości bólowe w dotkniętym obszarze.

Istotną częścią terapii jest również terapia manualna, gdzie fizjoterapeuta stosuje techniki mające na celu poprawę ruchomości stawów kręgosłupa, korekcję niewłaściwego ustawienia kręgów oraz zmniejszenie ucisku na nerwy. Terapia manualna pomaga również przywrócić prawidłową biomechanikę kręgosłupa, co jest kluczowe dla długotrwałych efektów leczenia. Ważnym aspektem rehabilitacji są także ćwiczenia wzmacniające i stabilizujące kręgosłup, dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta, które mają na celu wzmocnienie mięśni przykręgosłupowych i brzucha, poprawę stabilizacji oraz korekcję postawy, co jest niezbędne dla utrzymania zdrowego kręgosłupa i zapobiegania nawrotom bólu.

Ile trwa operacja kręgozmyku?

Czas trwania operacji kręgozmyku zależy od stopnia zaawansowania schorzenia, zastosowanej techniki chirurgicznej oraz indywidualnych warunków pacjenta. Zazwyczaj operacja stabilizacji kręgosłupa z powodu kręgozmyku trwa od 2 do 6 godzin. Prostsze przypadki mogą zająć mniej czasu, natomiast bardziej skomplikowane operacje, wymagające większej precyzji i liczniejszych procedur, mogą trwać dłużej. Czas ten obejmuje również przygotowanie pacjenta do operacji oraz okres bezpośrednio po zabiegu, podczas którego pacjent jest monitorowany w sali pooperacyjnej.

---

Bibliografia:

Tenny S., Gillis C., Spondylolisthesis, “StatPearls”, 2023, dostęp online: październik 2023,

,,Kliniczna Medycyna Sportowa’’ – Peter Brukner i Karim Khan – Wydanie Trzecie

Kręgosłup w stresie – Andrzej Rakowski – BOOKPLAN.PL – 2022 Dysfunkcje Odcinka Lędźwiowo-Krzyżowego. Prewencja i terapia w oparciu o dowody naukowe. – Stuart McGill, PhD – 2019